چرا طالبان زنان را در ملاءعام شلاق ميزنند؟
طالبان برداشت خود از اسلام را تنها برداشت اصيل و راستين از اين آئين ميداند و بر اجراي احكام شريعت به همان صورتِ رايج در قرون نخستينِ هجري اصرار ميورزد. اين در حالي است كه بسياري از متفكران دنياي اسلام از نحلههاي مختلف، تفسير و قرائتِ موردنظر طالبان را برداشتي قشري و سطحي و منجمد از اسلام قلمداد ميكنند و اصرار بر اجراي چنين برداشتي از اين مكتب را در قرن ۲۱ ميلادي، مايۀ «وهن» ديانت اسلام بهشمار ميآورند.
احمد زيدآبادي در همميهن نوشت: امارت طالبان در افغانستان ۱۲ مرد و زن را به اتهام سرقت و اعمال منافي عفت در ورزشگاهي در استان لوگر در ملأعام شلاق زده است.
پيش از اجراي مراسم شلاقزني، فرمانداري ولايت لوگر طي فراخواني از «محققان محترم، مجاهدان، بزرگان، رهبران قبايل و مردم محلي» براي نظارت بر اجراي تعزير متهمان دعوت بهعمل آورده بود.
معاون فرماندار لوگر اعلام كرده است كه صدها تن ناظر اجراي مراسم شلاقزني بودهاند. او در عين حال تأكيد كرده است: «قانون شريعت تنها راهحل مشكلات افغانستان است و بايد اجرا شود.»
مقالات بيشتر:ايمپلنت آلماني
كميسارياي عالي حقوق بشر سازمان ملل، اقدام طالبان را محكوم كرده و شماري از كارشناسان آن، شناسايي شلاق زدن زنان در ملأعام را بهعنوان «جنايت عليه بشريت» ممكن دانستهاند.
ذبيحالله مجاهد سخنگوي طالبان در برابر اين نوع اظهارات بهتندي موضع گرفته و آن را «غيرانساني، ظالمانه و توهين به اسلام» قلمداد كرده است. مجاهد با اشاره به كشورها و سازمانهاي عضو شوراي حقوق بشر سازمان ملل از آنها خواسته است كه «اجازه ندهند افراد مغرض با استفاده از نام آنها در مورد دين مقدس اسلام و احكام آن، اظهارات غيرمسئولانه و تحريكآميز داشته باشند.»
طالبان برداشت خود از اسلام را تنها برداشت اصيل و راستين از اين آئين ميداند و بر اجراي احكام شريعت به همان صورتِ رايج در قرون نخستينِ هجري اصرار ميورزد. اين در حالي است كه بسياري از متفكران دنياي اسلام از نحلههاي مختلف، تفسير و قرائتِ موردنظر طالبان را برداشتي قشري و سطحي و منجمد از اسلام قلمداد ميكنند و اصرار بر اجراي چنين برداشتي از اين مكتب را در قرن ۲۱ ميلادي، مايۀ «وهن» ديانت اسلام بهشمار ميآورند.
طالبان خود را پيرو مكتب فقهي نعمان بنثابت معروف به ابوحنيفه ميدانند. ابوحنيفه در ميان ائمۀ چهارگانۀ مذاهب فقهي اهل سنت، به «اهل رأي» معروف است.
او به جاي تكيه بر احاديثِ منقول از صحابه و تابعان، به اجتهاد از راه قياس و استحسان باور داشته و از همين رو نسبت به همگنان خود، «عقلي مشرب» به حساب ميآمده است. ابنخلدون احاديث مورد قبول و وثوق ابوحنيفه را فقط ۱۷ حديث دانسته است.
افزون بر اين، ابوحنيفه در فتاواي خود به سهلگيري شهرت داشته تا جايي كه اقامۀ نماز به زبان فارسي را جايز ميشمرده است. همين سهلگيري سبب توجه او به آزاديهاي فردي و اجتماعي در استنتاج احكام فقهي بهخصوص در حوزۀ حقوق زنان شده و او را به عنوان فقيهي «آزادمنش» از ديگر فقيهان همتراز خود متمايز كرده است.
در حوزۀ سياسي نيز ابوحنيفه، نظر مساعدي به خلافت اموي و عباسي نداشته و بهدليل نپذيرفتن مسئوليتهاي حكومتي مانند قضاوت يا حمايت از قيامهاي شيعي در برابر دستگاه خلافت، مورد زجر و آزار خلفاي زمان خود قرار گرفته است.
با اين حساب، برخي انديشمندان برداشتهاي قشري و ايستاي طالبان از شريعت اسلامي را مخالف شيوۀ فقهي پويا و اجتهادي ابوحنيفه ميدانند و آنان را عاملي براي بدنام كردن فقه او در قالبِ برداشتي جامد و قشري به حساب ميآورند.
طالبان نهتنها در برداشت و قرائت خود از شريعت، دچار انجماد شده و دو عنصر اساسي زمان و مكان را از دخالت در فهم ديني خود كنار گذاشتهاند، بلكه در حوزۀ سياسي از اين مرحله نيز فراتر رفتهاند.
طالبان ملاهبتالله آخندزاده يكي از فقيهان خود را به عنوان «اميرالمؤمنين» معرفي كرده و فتاواي او را به منزلۀ قانون نهايي و فصلالخطاب امارت خود ميدانند. ملاهبتالله، اما از انظار عمومي پنهان است و حتي در هنگام اقامۀ نمازهاي عيدين، پشت به مردم سخنراني ميكند تا مورد شناسايي قرار نگيرد.
در تاريخ خلافت اسلامي، چنين رفتاري حتي از خلفاي اموي و عباسي نيز گزارش نشده است، چه رسد به خلفاي راشدين كه عموماً مانند افراد عادي جامعه در كوچه و بازار ظاهرشده و به كار مردم رسيدگي ميكردند.
در واقع، طالبان در عين حال كه فهم جزمي از احكام شريعت را ملاك عمل خود قرار داده در حوزۀ سياست، عملاً به نوعي «بدعت» مذموم روي آوردهاند. اين تناقض به روشني نشان ميدهد كه مسئلۀ اصلي طالبان نه حتي دغدغۀ اجراي ايستاگرايانۀ احكام فقهي، بلكه نوعي سلطۀ انحصاري بر مردم افغانستان با نگاه ابزاري به شريعت است.
از اين رو، فارغ از تمام اختلافاتي كه دربارۀ نسبت دين و دولت در دوران مدرن در بين مسلمانان رايج است، تلاش ذبيحالله مجاهد براي يكي شمردن تقبيح رفتار طالبان با اهانت به ديانت اسلام، مخاطب چنداني در جوامع مسلمان پيدا نخواهد كرد.
مقالات ديگر:بهترين وكيل قتل غرب تهران
برچسب: ،